درمان دیابت ؛ داروها و رژیم غذایی دیابت … قسمت سوم(آخر)
ترکیب داروها برای دیابت نوع ۲
گلیبورید/ متفورمین (گلوکوانس)، روزیگلیتازون/ متفورمین (آوانتام)، گلیپیزید/ متفورمین (متاگلیپ)، پیوگلیتازون/ متفورمین (آکتوپلاسمت)، و متفورمین/ سیتاگلیپتین (جانومت) پنج مثال از ترکیب فرصهای موجود در بازار برای درمان دیابت نوع ۲ هستند. ترکیبات بیشتری از قرصها در دسترس میباشند.
این داروهای ترکیبی دارای این مزیت هستند که نیاز به مصرف تعداد قرص کمتری دارند، و در نتیجه سازگاری این داروها را افزایش میدهد. در عین حال که این داروها اثربخشی خوبی دارند، برخی پزشکان فوق تخصص غدد به محض رسیدن بیمار به ثبات دارویی، از داروهای مخصوصی برای افراد استفاده میکنند تا میزان دوز را قبل از استفاده از قرصهای ترکیبی، بهبود بخشند.
درمان دیابت با انسولین
انسولین درمان اصلی دیابت نوع ۱ است. انسولین، در زمانی که گلوکز خون نتواند از طریق رژیم غذایی، کاهش وزن، ورزش، و داروهای زبانی کنترل شود، درمان مهمی برای دیابت نوع ۲ میباشد.
بطور ایدهآل، انسولین باید به شیوهای وارد بدن شود که الگوی طبیعی ترشح آن را از طریق لوزالمعده سالم، نشان دهد. اما، تقلید از الگوی پیچیده ترشح انسولین طبیعی بسیار دشوار است. اما میتوان کنترل کافی گلوکز خون را از طریق توجه کافی به رژیم غذایی، ورزش مرتب، کنترل گلوکز خون در منزل، و چندین تزریق در طول روز حاصل کرد.
فرمولهای مختلفی از انسولین وجود دارند که در فارماکوکینتیک متفاوت هستند، یعنی مقدار زمانی که دارو شروع به اثرگذاری میکند، و نیز مدت زمان تاثیر آن بعد از تزریق. این انسولینهای مختلف امکان رژیمهای غذایی بهتری را برای بهبود نترل قند خون فراهم میکنند. انواع انسولین که در حال حاضر در دسترس هستند عیارتند از:
- انسولین با قابلیت جذب بالا، که ۵ دقیقه بعد از تزریق اثرگذاری آن آغاز نیشود. اثر اوج آن در یک ساعت بعد حاصل شده، و به مدت ۲ الی ۴ ساعت طول میکشد. مثالهایی از آن شامل انسولین لیسپرو، انسولین اسپارت، و انسولین گللیزین است.
- مصرف مرتب این انسولینها بعد از ۳۰ دقیقه تاثیرگذاری خود را نشان داده و در مدت ۲ الی ۳ ساعت به اوج خود رسیده و آن را تا ۳ الی ۶ ساعت حفظ میکند.
- انسولین با تاثیرگذاری میان مدت، گلوکز خون را حدود ۲ الی ۴ ساعت بعد از تزریق پایین میآورد، و بعد از ۴ الی ۱۲ ساعت به اوج تاثیرگذاری خود میرسد، و حدود ۱۲ الی ۱۸ ساعت تاثیر خود را حفظ میکند.
- انسولین با تاثیرگذاری بلندمدت در ۶ الی ۱۰ ساعت تاثیرگذاری خود را آغاز میکند. انسولین با تاثیرگذاری بلندمدت شامل گلارگین و دتمیر است. این انسولینها، گلوکز خون را بطور یکنواخت در طول ۲۴ ساعت پایین میآورد (بدون تاثیرگذاری اوج یا کامل).
روشهای مختلف وارد کردن انسولین به بدن
روشهای مختلفی برای وارد کردن انسولین به بدن وجود دارد.
قلمهای انسولین آماده
انسولینها از قرن بیستم، تنها در فرم تزریقی موجود هستند که نیازمند همراه داشتن سرنگ، سوزن، ویال انسولین و پد الکلی هستند. آشکار است که تزریق چند بار در هر روز برای بیماران دشوار است. در نتیجه، کنترل مناسب قند خون اغلب دشوار است. در حال حاضر، بسیاری از شرکتهای دارویی روشهای هوشمندانه و راحتی را برای تزریق انسولین ارائه میکنند.
بسیاری از سازندگان، سیستمهای تزریق انسولین قلمی را ارائه میکنند. چنین سیستمهایی همانند سیستم کارتریج جوهر در قلم خودنویس هستند. یک ابزار قلم مانند، کارتریج انسولین را نگه میدارد (که معمولا حاوی ۳۰۰ واحد است). کارتریجهای برای فرمولاسیون انسولینهای پرکاربرد در دسترس هستند. مقدار انسولینی که باید تزریق گردد، از طریق پیچاندن ته قلم جهت رسیدن به مقدار مورد نظر، که از قسمت شیشهای قابل خواندن است، تنظیم میگردد. نوک قلم شامل یک سوزنی است که در هر تزریق جایگزین میشود. یک مکانیسم آزادسازی امکان ورود سوزن در پوست و تزریق دارو استفاده میشود.
پمپهای انسولین
پمپ انسولین متشکل از یک مخزن شبیه به کارتریج انسولین ، یک پمپ که با باتری کار میکند، و یک چیپ کامپیوتری است که به کاربران امکان کنترل دقیق مقدار انسولین را فراهم میسازد. پمپ به لوله پلاستیکی متصل شده است (مجموعه تزریق) که دارای میله باریک (سوزن مانند، اما نرم) در انتهای قسمتی که انسولین از آن عبور میکند، میباشد. این میله باریک وارد پوست شکم میشود. پمپ بطور مستمر انسولین را بطور ۲۴ ساعته وارد بدن میکند. مقدار انسولین، برنامهریزی شده است و با مقدار ثابت تزریق میگردد. اغلب مقدار انسولینی که در طول دوره ۲۴ ساعته مورد نیاز است، بر اساس عواملی نظیر ورزش، سطح فعالیت، و خواب، متفاوت است. پمپ انسولین به کاربر امکان میدهد تا مقادیر مختلفی از دوز را برنامهریزی نماید و تغییراتی را در سبک زندگی خود ایجاد کند. کاربر میتواند پمپ را برنامهریزی کند تا انسولین بیشتری را در طی وعدههای غذایی وارد بدن نماید، در نتیجه، نیاز بیشتر به انسولین را در طی مصرف کربوهیدراتها پوشش دهد.
یکی از نوآوریهای جالب در تکنولوژی پمپ انسولین، قابلیت ترکیب پمپ در تکنولوژی جدید حس گلوکز میباشد. این تکنولوژی، پمپ انسولین تقویت شده با سنسور نام دارد.
گزینه جدیدتر نیز شامل دستگاههایی است که از سنسورهایی استفاده میکند تا مستقیما با پمپ انسولین ارتباط بزقرار کند. این دستگاه مورد تایید سازمان غذا و دارو بووده و یک سیستم هیبریدی است (کاملا اتوماتیک نیست)، که در آن دوز مبنای انسولین بطور اتوماتیک بر اساس نتایج سنسور تنظیم میگردد. کاربر نیاز دارد تا دوز انسولین را قبل از غذا بصورت دستی وارد کند.
درمانهای جایگزین برای دیابت
برخی مطالعات محدود انجام شده است و نیز گزارشاتی در دست میباشد که بیان میکند برخی درمانهای جایگزین یا طبیعی میتوانند به کنترل سطح گلوکز خون در افراد مبتلا به دیابت کمک کنند، و یا از ابتلا به آن و عوارض آن پیشگیری نمایند.
این موارد میتواند شامل گیاهان دارویی یا مکملهای غذایی باشد. مثالها شامل سیر، دارچین، آلفا لیپوئیک اسید، آلوئه ورا، کروم، جینسنگ، و منیزیم.
این مواد، طبق نظر سازمان غدت و دارو، دارو محسوب نمیشوند، و در نتیجه هیچ قانونگذاری در مرد آنها وجود ندارد. این بان معناست که هیچ استانداردی برای اطمینان از محصولاتی که حاوی این مواد هستند، و در لیبل آنها این موارد ذکر شده است، وجود ندارد. و هیچ الزامی برای انجام مطالعهای که نشان دهد این محصولات ایمن، استاندارد، و اثربخش هستند، وجود ندارد. اثرات جانبی مکملهای غذایی عموما به درستی درک نمیشوند، و برخی از این مکملها میتوانند با داروها تداخل ایجاد کنند.
انجمن دیابت آمریکا دستورالعمل درمانی را بر اساس تمام شواهدی علمی، برای پزشکان منتشر میکند. در سند دستورالعمل ۲۰۱۸، استاندارد درمان دارویی دیابت، قانون آمریکایی های دارای معلولیت بیان میکند که شواهد کافی برای حمایت از استفاده از هر گونه درمانهایی جایگزین پیشنهادی برای افراد مبتلا به دیابت وجود ندارد. این دستورالعملها بیان میکنند که:
- همچنان هیچ شواهدی مبنی بر فواید حاصل از مکملهای گیاهی و غیرگیاهی (نظیر ویتامینها یا مواد معدنی) برای افراد مبتلا به دیابت که هیچ گونه کمبود زمینهای را در مورد این مواد معدنی و ویتامینها ندارند، وجود ندارد.
- مکملهای متداول حاوی آنتی اکسیدانها، نظیر ویتامین E و C و کاروتن، که بدلیل نبود شواهد کافی از اثربخشی آنها و نگرانی در رابطه با ایمنی بلندمدت، توصیه نمیشود.
- شواهدی کمی در مورد استفادع متداول از گیاهان دارویی و ریزمغذیها، نظیر دارچین و ویتامین D جهت بهبود کنترل گلیسمی در افراد مبتلا به دیابت وجود دارد.
پایان
منبع: medicinenet