بلاگ, مقالات

انواع ویتامین ب کدامند؟ … قسمت اول

انواع ویتامین ب کدامند؟ ... قسمت اول

انواع ویتامین ب کدامند؟ … قسمت اول

 

انواع ویتامین ب کدامند؟ ... قسمت اول

 

انواع مختلف ویتامین ب مجموعه‌­ای از ۸ ماده­ مغذی مورد نیاز هستند که در بسیاری از اندام­‌ها و سیستم­ های بدن نقش مهمی ایفا می­‌کنند. اگرچه این ویتامین­‌ها در بدن با یکدیگر همکاری می­‌کنند، هرکدام نیز وظیفه­ مخصوص به خود را برعهده دارند.

در این مقاله به کارکرد ویتامین ب در بدن و برخی مواد غذایی کلیدی که سرشار از این ویتامین است، می­‌پردازیم.

همچنین نگاهی به علائم کمبود هر یک از ویتامین­‌های ب در بدن خواهیم داشت.

انواع ویتامین ب کدامند؟

برای اطمینان از عملکرد مناسب سلول­‌های بدن به گرو‌ه‌های مختلف ویتامین­ ب نیاز داریم. این ویتامین در تبدیل غذا به انرژی (فرآیند متابولیزم)، تولید سلول­ های جدید خون و حفظ سلول­‌های سالم پوست، مغز و سایر بافت­ ها به بدن کمک می­‌کند.

ویتامین B به هشت نوع مختلف تقسیم می­‌شود که هر یک عملکرد مخصوص به خود را دارند:

  • تیامین (ویتامین ب-۱)
  • ریبوفلاوین (ویتامین ب-۲)
  • نیاسین (ویتامین ب-۳)
  • اسید پانتوتنیک (ویتامین ب-۵)
  • ویتامین ب-۶
  • بیوتین (ویتامین ب-۷)
  • فولات (ویتامین ب-۹)
  • ویتامین ب-۱۲

به مجموعه­ این موارد، ویتامین ب کمپلکس گفته می­‌شود.

در اغلب موارد، مجموع این ویتامین­‌ها در غذاهای مشابه وجود دارد. بسیاری از افراد می‌­توانند با مصرف انواع غذاهای مغذی ویتامین ب کافی دریافت کنند.

با این حال، کسانی که برای رسیدن به سقف نیاز روزمره به مشکل برمی‌­خورند، می‌­توانند از مکمل استفاده کنند.

اگر فرد از طریق غذا و مکمل ویتامین ب کافی دریافت نکند، دچار کمبود این ویتامین می­‌شود. همچنین اگر بدن نتواند مواد مغذی را به خوبی جذب کند یا به علت بیماری یا مصرف داروی خاص مقدار زیادی از مواد مغذی را حذف کند، فرد دچار کمبود ویتامین B می­‌شود.

در ادامه، با جزئیات بیشتر به هر کدام از انواع ویتامین ب می­ پردازیم.

تیامین یا ویتامین ب – ۱

قلب، کبد، کلیه و مغز همگی سرشار از تیامین هستند. بدن برای انجام و ظایف زیر به تیامین نیاز دارد:

  • تجزیه­ مولکول­‌های شکر (کربوهیدرات) از غذا
  • تشکیل برخی انتقال­‌دهنده­‌های عصبی (مواد شیمیایی مغز)
  • تولید اسید چرب
  • تولید برخی هورمون­‌های خاص

غذاهای حاوی تیامین

تیامین در غذاهای زیر موجود است:

  • غلات کامل و نان غنی‌­شده، غلات صبحانه، پاستا و برنج
  • گوشت خوک
  • ماهی قزل‌­آلا
  • صدف سیاه
  • کدوی بلوطی
  • حبوبات مانند لوبیا سیاه و سویا
  • تخمه
  • آجیل

کمبود تیامین شایع نیست با این حال، ممکن است گروه خاصی از افراد تیامین کافی دریافت نکنند:

  • کسانی که به الکل اعتیاد دارند
  • سالمندان
  • افراد مبتلا به HIV یا ایدز
  • افراد دچار دیابت
  • افرادی که از نارسایی قلبی رنج می­ برند
  • کسانی که جراحی بای­پس معده داشته­‌اند
انواع آجیل منبع سرشار تیامین هستند.

علائم کمبود تیامین

ممکن است کسی که دچار کمبود تیامین است علائم زیر را تجربه کند:

  • کاهش وزن
  • بی اشتهایی یا کم­‌اشتهایی
  • مشکل حافظه یا گیجی
  • مشکلات قلبی
  • مورمور و بی‌­حس شدن دست و پا
  • کاهش توده­ عضلانی
  • رفلکس ضعیف

اعتیاد به الکل می­‌تواند عامل کمبود تیامین باشد. در این صورت فرد دچار سندرم ورنیکه کورساکف می‌­شود که مورمور و بی­حس شدن دست و پا، مشکل حافظه و گیجی را به همراه دارد.

ممکن است سندرم ورنیکه کورساکف منجر به بروز بیماری مغزی ورنیکه شود که خطر مرگ را به دنبال دارد. براساس یک مقاله که در سال ۲۰۱۷ منتشر شد، افراد دچار بیماری مغزی ورنیکه از دوز بالای تیامین سود می‌­برند.

ریبوفلاوین یا ویتامین ب – ۲

ریبوفلاوین برای موارد زیر ضروری است:

  • تولید انرژی
  • کمک به بدن برای تجزیه­ چربی، دارو و هورمون­های استروئید
  • تبدیل تریپتوفان به نیاسین (ویتامین ب-۳)
  • تبدیل ویتامین B6 به کمک ­آنزیمی که بدن به آن نیاز دارد

غذاهای حاوی ریبوفلاوین

از جمله غذاهای سرشار از ریبوفلاوین می­‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • گوشت­ دام
  • غلات صبحانه­ غنی‌­شده
  • جو
  • ماست و شیر
  • قارچ
  • بادام

علائم کمبود ریبوفلاوین

کمبود ریبوفلاوین نادر است اما اگر فرد دچار اختلال اندوکرین (مانند مشکل تیروئید) یا برخی بیماری­‌های دیگر باشد، ممکن است دچار کمبود ریبوفلاوین شود.

از جمله علائم کمبود ریبوفلاوین می ­توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • اختلالات پوستی
  • زخم شدن گوشه­ لب
  • ورم دهان و گلو
  • التهاب و ترک خوردن لب
  • ریزش مو
  • قرمزی و خارش چشم

کمبود شدید ریبوفلاوین می­‌تواند منجر به کم­‌خونی و فقر آهن و آب مروارید شود. اگر مادر حین بارداری دچار کمبود ریبوفلاوین شود، خطر برخی اختلالات مادرزادی افزایش می­‌یابد.

افراد زیر بیشتر در معرض خطر کمبود ریبوفلاوین قرار دارند:

  • کسانی که از رژیم غذایی گیاه‌خواری استفاده می­‌کنند یا لبنیات نمی­‌خورند.
  • ورزشکارانی که گوشت نمی­‌خورند، به­‌خصوص کسانی که از لبنیات یا سایر محصولات حیوانی هم مصرف نمی­‌کنند.
  • زنان باردار یا شیرده، به خصوص زنانی که گوشت یا لبنیات نمی­‌خورند.

نیاسین یا ویتامین ب – ۳

بدن نیاسین را به کمک ­آنزیمی به نام آدنین دی نوکلئوتید نیکوتینامید (NAD) تبدیل می­‌کند. NAD بخش مهمی از بیش از ۴۰۰ واکنش آنزیمی مختلف در بدن و مهم­ترین کمک ­آنزیم برگرفته از ویتامین است. این آنزیم‌­ها در موارد زیر موثر واقع می­‌شوند:

  • تبدیل انرژی به کربوهیدرات، چربی و پروتئین به‌­شکلی که بدن بتواند از آن استفاده کند
  • فرایند متابولیزم در سلول­ های بدن
  • تعامل سلولی
  • تشکیل DNA در سلول­‌ها

غذاهای حاوی نیاسین

غذاهای حیوانی مانند گوشت، مرغ و ماهی سرشار از NAD هستند که بدن به راحتی می­‌تواند از آن استفاده کند.

غذاهای گیاهی مانند آجیل، حبوبات و غلات به‌­طور طبیعی حاوی نیاسین هستند که بدن به راحتی نمی‌­تواند از آن استفاده کند. با این حال، تولیدکنندگان مواد غذایی نیاسین را به غلات صبحانه و غیره اضافه می­‌کنند تا بدن به آسانی آن را هضم کند.

علائم کمبود نیاسین

مصرف کم نیاسین منجر به بروز کمبود نیاسین می‌­شود. کمبود شدید این ویتامین باعث ابتلای فرد به پلاگر می­‌شود که موارد زیر را به دنبال دارد:

  • تشکیل لکه­‌های قهوه‌­ای روی قسمت­‌هایی از پوست که در معرض آفتاب قرار می­‌گیرند.
  • زمخت شدن و پینه بستن پوست
  • قرمزی شدید زبان
  • استفراغ، اسهال یا یبوست
  • سردرد
  • خستگی مفرط
  • افسردگی

اگر پلاگر درمان نشود، مشکلات شدید حافظه، تغییر در رفتار و اقدام به خودکشی را به همراه دارد. همچنین می‌تواند باعث کاهش شدید اشتها یا مرگ شود.

کسانی که از وضعیت­‌های زیر رنج می‌­برند در معرض خطر کمبود نیاسین هستند:

  • سوء تغذیه
  • کم­‌اشتهایی عصبی
  • اختلال مصرف الکل
  • ایدز
  • بیماری التهاب معده (IBD)
  • بیماری هارت ناپ
  • سندرم کارسینوئید که باعث تشکیل تومور در دستگاه گوارش می­‌شود

پایان قسمت اول

ادامه دارد …

منبع: medicalnewstoday

دیدگاهتان را بنویسید